Een paar Hollandse zilveren sausboten

Herkomst: Den Haag

Meester: Merk van Isacq Samuel Busard

Datering: 1735

Gewicht: 955 g

Afmeting: Lengte 21 cm

Provenance: Baron and Baroness Torck- Van Heeckeren; Baron and Baroness Van Pallandt-Torck van Rosendael.

Het model van deze sauskommen is ontstaan rond 1700 in Parijs. Typerend voor dit vroege model zijn de schenklippen, bedoeld om saus of jus uit te schenken,  aan de beide lange zijden en de handvatten aan de smalle zijden. Rond het midden van de 18^e eeuw verandert de vorm van de sauskom. Het handvat is dan niet meer zijwaarts maar recht tegenover de schenktuit geplaatst.

Na de opheffing van het Edict van Nantes in 1685 kwam er een stroom van Franse protestanten naar onder andere Engeland en Nederland. Hieronder bevonden zich uitmuntende vaklieden die bekend waren met de laatste mode zoals die zich ten tijde van het Lodewijk XIV tijdpark met name in Parijs had ontwikkeld. Vaak kregen zij als stimulans bepaalde privileges. De invloed van deze Franse edelsmeden was in Londen zo sterk, dat men spreekt van ‘the Huguenot style’.

Een van deze zilversmeden was Isacq Samuel Busard, van wie veel prachtig werk bewaard is gebleven. Vele vooraanstaande families behoorden tot zijn clientèle. Door hun internationale connecties werd de Franse hofstijl verspreid over grote delen van Noord-West Europa.

Sommige Hugenoten bleven maar kort in Nederland. Zo werd de beroemde Britse zilversmid Paul de Lamerie, in 1688 in ’s-Hertogenbosch geboren. De sauskommen zijn afkomstig van Kasteel Rosendael. Toen Lubert Adolf Torck, die getrouwd was met Petronella Wilhelmina van Hoorn kinderloos overleed, kwam het kasteel in bezit van zijn neef Assueer Jan Torck (1733-1793). Zij hadden nauwe banden met het Stadhouderlijke Hof in Den Haag, en wanneer Willem V in 1766 Rosendael bezoekt valt hem een grootse ontvangst ten deel.

Deze sauskommen zijn gemaakt in 1735, dus voordat Torck kasteel Rosendael in zijn bezit kreeg. Ze zullen dan ook afkomstig zijn uit de erfenissen die hij kreeg in 1764 van zijn oom (Torck-Van Hoorn), of van zijn ouder (Torck-Van Wassenaer). Helaas zijn de sauskommen niet van gegraveerde wapens voorzien.

Er bestaat echter nog een paar sauskommen van nagenoeg identiek model, vervaardigd in 1752 te Arnhem door Jean Gray waarop wel het wapen van Torck en De Rode van Heeckeren is aangebracht. Jean Gray, die in 1711 in Arnhem actief was, was afkomstig uit Nantes.