Kabinet met marqueterie

Materiaal: Met verschillende, deels gekleurde marqueterie in exotische houtsoorten

Herkomst: Zuid-Duitsland, Augsburg

Datering: Circa 1600

Afmeting: Dicht 112 x 120 x 55 cm

Scènes die worden weergegeven wanneer de deuren geopend zijn

Linker deur: Eurydice vlucht voor Orpheus en sterft aan een slangenbeet.

Rechter deur: Meleager geeft Atalanta de zwijnenhuid.

Middelste deur: Thisbe ontdekt het lijk van Pyramus, omgeven door 12 panelen met scènes uit de Metamorfosen van Ovidius. Zichtbare beelden achter die van Pyramus en Thisbe. Mannelijke personificaties van de vier elementen, vuur, water, lucht en aarde, resp. bakker, visser, valkenier en boer. Deze box aan de binnenkant kan worden verwijderd en onthult daarachter geheime vakjes, met afbeeldingen van verschillende dieren en vier muziekinstrumenten.

Over het kabinet 

Meubelproductie en in het bijzonder de toepassing van marqueterie is een ambacht waarin Duitse meubelmakers al eeuwenlang uitblinken. Dit kabinet is een vroeg voorbeeld van dit ambachtswerk, afkomstig uit Zuid-Duitsland (Augsburg) rond 1600. Deze kasten waren bedoeld voor het huisvesten en tentoonstellen van verzamelingen zoals schelpen, speciale stenen of mineralen en andere natuurlijke producten die in kleine groepen konden worden bewonderd en bestudeerd.

Binnenshuis wordt een kast traditioneel op een schragentafel geplaatst. Het kabinet werd van kamer naar kamer verplaatst en zelfs door families meegenomen naar hun zomerhuisjes.

In Duitstalige gebieden werd het verzamelmeubilair voornamelijk met marqueterie gedecoreerd. In de landen ten westen van Duitsland, vooral in Vlaanderen, werden deze kabinetten echter versierd met schilderwerk met verschillende onderwerpen (in plaats van de marqueterie). Deze tekeningen zijn ontleend aan Bijbelse en Mythologische (Ovidius’ Metamorfosen) thema’s, de laatste is de inspiratiebron geweest voor deze Zuid-Duitse kabinetsmaker.

Dit bijzondere kabinet is van Duitse adellijke afkomst en werd onlangs door hen “niet opgehaald”. Het is in prachtige staat met nauwelijks enige restauratie nodig. De nuances in de schaduw, verkregen door het verschroeien van het relatief dunne fineer in het hete zand, zijn aan de binnenkant beter zichtbaar gebleven dan aan de buitenkant: een logisch gevolg van het effect van atmosferische invloeden en vooral dat van het licht.